Naslov (srp)

Sintaksa i semantika određenog i neodređenog pridevskog vida u srpskom jeziku

Autor

Stanković, Branimir, 1977-

Doprinosi

Arsenijević, Boban, 1974- (ths, code: 09863)
Kovačević, Miloš, 1953- (oth, code: 04809)
Ašić, Tijana, 1973- (oth, code: 04070)
Stanojević, Veran, 1967- (oth, code: 02842)

Opis (srp)

Predmet disertacije je sintaksa i semantika adnominalnog pridevskog vida u srpskom jeziku. Primenjena je kartografska generativnosintaksička i formalnosemantička metodologija u modelovanju empirijskih činjenica, prikupljenih ekscerpiranjem iz književnoumetničkih tekstova iz 19. i 20. veka, dnevne štampe, sa Interneta, te pomoću sudova gramatičnosti na osnovu jezičke intuicije izvornih govornika. Iako se često u lingvističkoj literaturi proglašava gotovo neutralisanom, utvrdili smo da se kategorijom pridevskog vida u srpskom jeziku markiraju (ne)određenost (starost u diskursu), (ne)jedinstvenost, epistemička (ne)specifičnost, vremenski lokalna ili globalna interpretacija pridevske modifikacije, kvantifikativna i generička (ne)restriktivnost, te supsektivnost ili intersektivnost. Određeni vid prideva je dvosmislen u pogledu pobrojanih kategorija, dok se neodređenim vidom prideva obeležavaju neodređenost, nejedinstvenost, epistemička nespecifičnost, vremenski lokalno čitanje, kvantifikativna i generička restriktivnost, te supsektivnost pridevske modifikacije. Iako morfološki markiran, određeni vid je semantički markiran, dok se morfološki neobeleženi neodređeni vid ponaša kao semantički markirana kategorija. Postuliran je odgovarajući sintaksički model, koji sadrži dva domena podeljene determinatorske fraze (DP) – domen klase / vrste, lociran ispod funkcionalne projekcije partivnosti, i domen individue / objekta, koji se nalazi iznad projekcije za kardinalni broj. Predložena je analiza u kojoj se određeni vid prideva dobija specifičnim slaganjem prideva sa referencijalnim obeležjima određenosti ili specifičnosti u nekom od dvaju DP domena, čime je objašnjena dvosmislenost određenog vida. Prikrivenim pomeranjem prideva u tzv. logičkoj formi (LF) i vezivanjem za operator neke više funkcionalne projekcije, poput projekcije subjektivne evaluacije govornika, kvantifikatorske ili projekcije aspektualne komponente glagola, moguće je da pridev izađe iz domena DP-ja, čime izbegava slaganje i ostaje u neodređenom vidu. Ovako je interpretirana pojava neodređenog vida prideva u određenom (diskurs-starom), jedinstvenom ili epistemički specifičnom okruženju, u prisustvu kvantifikatora i kod vremenski lokalnog čitanja modifikacije.

Opis (srp)

Napomene uz tekst. Umnoženo za odbranu. Univerzitet u Kragujevcu, Filološko-umetnički fakultet, 2015. Bibliografija: listovi 369-386. Apstrakr ; Abstract.

Opis (eng)

The subject of the dissertation is syntax and semantics of adnominal adjective aspect in Serbian language. A cartographic generative syntactical and formal semantics’ methodology have been applied in modeling of empirical facts, collected by excerpting from 19th and 20th century literature texts, daily press, the Internet and by means of grammaticality judgments based on language intuition of native speakers. Although in linguistic literature it is often claimed to be almost neutralized, we determined that adjective aspect can mark (in)definiteness (discourse-giveness), (non-)uniqueness, epistemic (non-)specificity, stage- / individual-level interpretation, quantifier and generic (non-)restrictiveness, as well as subsectivity / intersectivity. The definite adjective aspect is ambiguous regarding all of these categories, while indefinite adjective aspect can mark indefiniteness, non-uniqueness, epistemic non-specificity, stage-level interpretation, quantifier and generic restrictiveness, and subsectivity. Although morphologically marked, definite adjective aspect is semantically non-marked, while the morphologically non-marked indefinite adjective aspect behaves as the semantically marked form. An appropriate syntactic model has been postulated, which contains two split-DP domains – kind DP, located beneath the partitive projection, and individual DP, above the cardinality projection. In the proposed analysis, definite adjective aspect is a result of a specific type of agreement between the adjective and the referential features of definiteness or specificity in either of the two DP domains, which explains the ambiguity of the definite adjective aspect. By a covert movement of the adjective in LF and binding to an operator of a higher functional projection, such as speaker’s subjective evaluation projection, quantifier or verb aspect projection, it is possible for the adjective to exit the DP domain, escape the agreement and stay in the form of indefinite adjective aspect. This is how we interpreted indefinite adjective aspect in definite, unique and specific contexts, in the presence of a quantifier and in stage-level interpretation.

Jezik

srpski

Datum

2015

Licenca

Ovo delo je licencirano pod uslovima licence
Creative Commons CC BY 2.0 AT - Creative Commons Autorstvo 2.0 Austria License.

CC BY 2.0 AT

http://creativecommons.org/licenses/by/2.0/at/